Obsada

János Görbe, Zoltán Latinovits, Tibor Molnár, Gábor Agárdi, András Kozák

Opis filmu

Druga połowa XIX w. Na Węgrzech trwa łapanka powstańców Lajosa Kossutha, którzy osadzeni w zamienionych w więzienia fortach zostają poddani wymyślnym torturom psychicznym. Jancsó Desperatami rozpoczął swój triumfalny podbój europejskiego kina. Po raz pierwszy w karierze zrezygnował z klasycznie pojętej fabuły, film sprowadził do serii epizodów - przepięknych wizualnie, szlachetnie zrytmizowanych, ale powiązanych ze sobą w dość swobodny sposób. W warstwie światopoglądowej zaakcentował refleksję historiozoficzną, konfrontując słabego i zniewolonego bohatera z instytucjami społecznymi i ideologią. Pesymizm Jancsó wyrastał właśnie z przekonania, że siła charakteru i dbałość o moralny rygoryzm muszą przegrać z mechanizmami władzy i aparatem bezpieczeństwa. W Desperatach wrogiem jednostki byli odziani w czarne peleryny oprawcy, będący prekursorami - tak typowych dla XX w. - śledczych i obozowych nadzorców. Podsycali antagonizmy, wprowadzali do przesłuchań emocjonalny szantaż i odzierające z godności fizyczne upokorzenia. Na pozór po to, by zniszczyć psychicznie i przerobić ideologicznie, a tak podporządkowanego sobie człowieka wysłać na śmierć. W rzeczywistości - raczej dla samej gry, upajania się władzą i czerpania przyjemności z nadrzędności wobec więźnia.

Rafał Syska