Jednak jeszcze większą satysfakcję sprawia mi to, że nasi widzowie chcą odkrywać nieznane filmy i wypełniają duże sale także na trudnych filmach, zrealizowanych przez mało znanych reżyserów. O kilku takich perłach chcę napisać.

Wkraczając w pustkę zrealizował francuski twórca Gaspar Noé, który wcześniej zasłynął kontrowersyjnym filmem Nieodwracalne. Tym razem akcję umieścił w Tokio, a bohaterowie to francuskie rodzeństwo żyjące w przestępczym półświatku. Ona jest prostytutką, on handlarzem narkotyków. Opuścili Francję, uciekając przed traumatycznymi wspomnieniami (rodzice zginęli w wypadku). Gdy chłopak zostaje zastrzelony, jego duch pozostaje na ziemi, aby opiekować się siostrą. Noé pokazuje wewnętrzny świat bohatera oscylującego między narkotycznym odlotem a fascynacją śmiercią. Wkraczając w pustkę, pełne niezwykłych efektów wizualnych i dźwiękowych, jest jednym z najbardziej "nowohoryzontowych" filmów. To kino ery techno.

Chorwacki film Czarni Gorana Devića i Zvonimira Jurića jest mrocznym obrazem konfliktu bałkańskiego. Dzieje się zimą 1991 roku w Chorwacji. Członków paramilitarnego oddziału Czarnych poznajemy, kiedy każdy z nich otrzymuje szansę na zmianę życia i odkupienie mimo okrucieństw, których się dopuścili. Niejednoznaczny, tajemniczy film.

Z tegorocznego canneńskiego konkursu trafi do Wrocławia film autora głośnej i pokazywanej już na ENH Delty Węgra Kornéla Mundruczó. Łagodny potwór - projekt Frankenstein to uwspółcześniona adaptacja Frankensteina Mary Shelley. Siedemnastoletni chłopiec (tytułowy potwór) wraca do matki po latach spędzonych w domu dziecka. Wypadek powoduje, że staje się mordercą. Odtąd jego los spoczywa w rękach ojca, który nie miał nawet pojęcia o istnieniu syna.

Włoski Le quatro volte Michelangelo Frammartino był również pokazywany w Cannes i okazał się tam jedną z perełek. Jego film to poetycka wizja ludzkiego życia wiedzionego w zgodzie z rytmem natury i jej prawami. Pokazuje górską, prawie opuszczoną wioskę, w której czas się zatrzymał. Obserwujemy życie ludzi, obrzędy, niezmienne od wieków tradycje i śmierć, która jest początkiem nowego życia. Nie ma w tym filmie słów, a tylko kamera obserwująca świat i ludzi. Prawie dziewięćdziesiąt minut kontemplacji i ucieczki od pędzącego świata.

Z pewnością najbardziej radykalnym i bezkompromisowym filmem w konkursie międzynarodowym będzie Trash Humpers, zrealizowany przez Hormony'ego Korine - enfante terrible nowojorskiej bohemy. Tak jak w poprzednich jego filmach (Gummo oraz Julien Donkey-Boy), tak i tu mamy groteskowych outsiderów i totalnych dziwaków nieprzystosowanych do życia w społeczeństwie. Film jest prawdziwym wyzwaniem dla widzów, gdyż reżyser zredukował akcję i formę do minimum. Ale to jeden z tych rzadkich filmów, które oddziałują na wszystkie zmysły, a jeśli wytrwa się do końca, mogą mocno wpłynąć na nasze postrzeganie rzeczywistości.

Fanom amerykańskiego duetu The White Stripes polecam rejestrację ich jubileuszowej trasy koncertowej The White Stripes: pod zorzą polarną. Wielbiciele talentu Stanley'a Kubricka, a już na pewno ci, którzy go nie znają, muszą zobaczyć jego film "Barry Lyndon". Festiwalowy pokaz będzie pierwszą w Polsce od ponad 30 lat projekcją na taśmie 35 mm tego jednego z najpiękniejszych filmów świata.

To już ostatni felieton z cyklu Moje nowe horyzonty. W czwartek zaczynamy. Życzę Państwu wielu ważnych odkryć i intensywnych przeżyć w trakcie tegorocznego festiwalu.

Roman Gutek

Gazeta Wyborcza Wrocław, 19.07.2010