Obsada

Gena Rowlands, John Cassavetes, Ben Gazzara, Joan Blondell, Paul Steward, Zohra Lampert, Laura Johnson

nagrody

IFF Berlin 1978 – nagroda Otto Dibeliusa, najlepsza aktorka / Otto Dibelius film award, best actress

Opis filmu

Premiera to kolejna wielka kreacja Geny Rowlands. Gra ona tu dojrzałą aktorkę, gwiazdę scen nowojorskich. Podczas prób do kolejnego spektaklu główna bohaterka Myrtle nagle odmawia odegrania swojej roli – starzejącej się kobiety – w sposób, jaki został opisany w scenariuszu. Jak sama stwierdza, zaczyna walczyć nie tylko z autorką sztuki i reżyserem przedstawienia, ale również z całym światem. Podczas premiery, na przekór wszystkim, odgrywa rolę po swojemu.

Premiera jest bardzo ciekawym przypadkiem samozwrotności (określanej często mianem autotematyzmu), czyli opowiadania sztuki o samej sobie (w tym przypadku filmu o teatrze). Gena Rowlands gra starzejącą się gwiazdę (równocześnie będąc nią w rzeczywistości), byłą żonę Maurice'a Aaronsa, który w sztuce odtwarza rolę męża Myrtle (w którego wcielił się John Cassavetes, mąż Rowlands). Widz ma więc do czynienia z potrójnym spiętrzeniem rzeczywistości: przedstawienia, fikcji filmowej oraz pozafilmowej.

Obraz został początkowo odrzucony przez publiczność. Uznanie dla tego filmu przyszło z czasem. Warto dodać, że Pedro Almodóvar złożył temu obrazowi swoisty hołd. W filmie Wszystko o mojej matce (1999) zawiązanie intrygi – śmierć syna w wypadku, kiedy zostaje przypadkowo potrącony przez samochód po tym, jak czekał na swoją ukochaną gwiazdę – jest kopią sceny z Premiery. U Cassavetesa ginie zafascynowana aktorką Nancy, co skłania główną bohaterkę do wewnętrznego buntu.

Elżbieta Durys